1900 2039
kttpmt@ntt.edu.vn
Hóa học không chỉ là những công thức rườm rà, các dạng bài tập phức tạp, cũng không phải chỉ là những kiến thức khô khan. Mà nó gắn liền với những hiện tượng tự nhiên xảy ra trong cuộc sống hằng ngày. Kiến thức hóa còn giúp cho người học lí giải được nhiều hiện tượng trong cuộc sống, bồi dưỡng niềm đam mê. Dưới đây là một số sự thật thú vị về hóa học và ứng dụng đời sống.
- “Mùi của đất – Earthy smell” trong những ngày mưa
“Mùi của đất”, mùi hương của đất hay hơi đất.
Vậy từ đâu mà mặt đất lại phát ra mùi hương thoang thoảng mỗi khi có cơn mưa? Theo các nhà khoa học Úc đã tìm hiểu từ năm 1964, và gần đây tại ĐH Massachusset, các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về quá trình tạo nên hương thơm đặc biệt ấy. Liên quan tới mùi của một hợp chất tên “Geosmin”. Hợp chất này có mùi rất đặc biệt được tiết ra bởi xạ khuẩn thuộc chi Actinomyces và được phân tán vào không khí (Nguồn: Popsci và Beautiful Chemistry). Đó là lí do vì sao ta cảm nhận được mùi thoang thoảng của hơi đất.
- Mùi cỏ sau khi cắt
Chúng ta thường cảm thấy một mùi thơm dịu nhẹ, ngọt ngào mỗi khi đi qua những nơi đang cắt xén cỏ. Khi cỏ bị cắt xén, các thành phần tế bào thực vật trong cỏ bị phá vỡ và giải phóng ra 1 loại enzyme có tên gọi là lipoxygenase.
Lipoxygenase là họ enzyme chuyên oxid hóa các hợp chất béo không no (không bão hòa), trong trường hợp này là linoleic acid C₁₈H₃₂O₂và linolenic acid C₁₈H₃₀O₂. Các acid này bị “bẻ gãy” mạch carbon tạo thành 1 hợp chất đáng chú ý là (Z)-hex-3-enal. Hợp chất này tiếp tục chuyển hóa thành (Z)-hex-3-en-1-ol và (E)-hex-2-en-1-al là 2 hợp chất quan trọng quyết định mùi cỏ sau khi bị cắt. Bên cạnh đó, mùi hương này có được đóng góp bởi mùi hương của một số ester, aldehyde và alcohol khác, điển hình là benzyl acetate, methanol, acetaldehyde (Nguồn: Beautiful chemistry).
Tác giả: TS. Trần Thị Tường Vi
